9 желтоқсан Халықаралық сыбайлас жемқорлыққа қарсы күрес күні

Халықаралық сыбайлас жемқорлыққа қарсы күрес күні 2004 жылдан бастап, жыл сайын 9 желтоқсанда атап өтіледі. 2003 жылғы 1 қарашада Мексиканың Мерида қаласында жоғары деңгейде өткен саяси конференцияда БҰҰ Бас Ассамблеясы Біріккен Ұлттар Ұйымының сыбайлас жемқорлыққа қарсы конвенциясы қабылдады.
Конвенцияның мақсаты - жемқорлықтың алдын алу және жою. Конвенция жемқорлықтың алдын алу шараларын, сондай-ақ онымен күресудегі халықаралық ынтымақтастықтың механизмін қарастырады және соған сәйкес заңнамаларды жетілдіріп отырады. Конвенция ережелеріне сәйкес, сыбайлас жемқорлық салдарынан келген ақшалар қай елден келсе, сол елге қайтарылып отырады.
Қазіргі уақытта Конвенцияға 140-қа жуық мемлекет қол қойып, 80-ге жуығы ратификацияланды. Қазақстан осы Конвенцияны 2008 жылдың мамыр айында ратификациялады.
Тәуелсіздіктің алғашқы күндерінен бастап, Қазақстан сыбайлас жемқорлыққа қарсы ымырасыз күреске белсене араласқандығын және сыбайлас жемқорлыққа қарсы барлық мемлекеттермен және тиісті халықаралық ұйымдармен сындарлы өзара іс-қимыл жасауға дайын екендігін көрсетті.
Сыбайлас жемқорлық даму деңгейіне қарамастан барлық елдерге өз әсерін тигізеді. Бұл экономикалық дамуды төмендетеді, демократиялық институттар мен заң үстемдігін әлсіретеді, қоғамдық тәртіпті бұзып, халықтың сенімінен шығады, сондай-ақ, осындай ұйымдасқан қылмыс пен лаңкестік адамның қауіпсіздігіне қатер төндіруіне мүмкіндік береді. Сыбайлас жемқорлық елдегі байлықтың азаюына және өмір сүру деңгейінің төмендеуіне алып келеді.
БҰҰ мәліметі бойынша, жыл сайын параның көлемі 1 триллион долларға жетеді. Әлемдік экономика жемқорлықтың кесірінен 2,6 триллион доллардан айырылады. Бұл ЖІӨ (жалпы ішкі өнімнің) 5 пайызын құрайды. БҰҰ даму бағдарламасы бойынша, жемқорлықтың кесірінен дамушы елдердің өркендеуіне жұмсалатын көмектің көлемі 10 есеге азаяды. Егер сол кезде жемқорлықпен қарсы күресті күшейте түссе, онда алдын –ала мемлекеттік кіріс 4 есеге өседі. Жемқорлық азайа түссе, онда бизнес 3 пайызға жылдамырақ өсіп, бала өлімі 75 пайызға азайар еді.
Қазақстан жемқорлығы жоқ мемлекет құруды көздегендіктен, жемқолыққа қарсы іс-қимыл саясатын жүргізуде. Оның негізгі мақсаты ашық мемлекет құру, кәсіби мемлекеттік аппаратты құру, заңның үстемдік құруын қамтамасыз ету, бизнестің дамуына жағдай жасау болып табылады.